Gwiazdy polskiego i światowego kina – bogato ilustrowane biografie w filmowej Księgarni GCF.

Anna Dymna, Krystyna Sienkiewicz, Magdalena Zawadzka, Janusz Gajos, Wiesław Gołas – tych nazwisk nie trzeba przedstawiać. Osobowości polskiej sceny i filmu można teraz poznać bliżej, dzięki książkom dostępnym w pierwszej filmowej księgarni w Trójmieście.

Księgarnia działająca w ramach Gdyńskiego Centrum Filmowego ma w swojej ofercie kilkaset tytułów. Znaczną częścią tej oferty są bogato ilustrowane publikacje prezentujące sylwetki wybitnych aktorów.

Znane i kochane

„Dymna” to portret jednej z najbardziej uwielbianych i utalentowanych polskich aktorek teatralnych i filmowych. Od wielu lat Anna Dymna jest ceniona nie tylko jako artystka, ale również jako człowiek oddany chorym i niepełnosprawnym. Z myślą o nich w 2003 roku założyła w Krakowie Fundację „Mimo Wszystko” i od początku pełni społecznie funkcję jej prezesa oraz Pierwszej Wolontariuszki.

Książka Elżbiety Baniewicz daje doskonały obraz epoki: najlepszych lat polskiego teatru i jego wybitnego ośrodka, Starego Teatru w Krakowie (z którym Anna Dymna jest związana przez całe zawodowe życie), a także Teatru Telewizji. Książka dostarcza czytelnikom również wielkiej przyjemności poprzez materiał zdjęciowy, obejmujący fotografie z różnych okresów życia i pracy Anny Dymnej, również te prywatne.

„Krystyna Sienkiewicz” jest bogato ilustrowaną opowieścią o dzieciństwie, młodości (barwne lata legendarnego STS-u) i dorosłym życiu, o miłości i przyjaźniach, a przede wszystkim wspaniałej karierze Krystyny Sienkiewicz – gwiazdy telewizji, filmu, kabaretu, radia i estrady. Od pamiętnych ról filmowych (np. w „ Rzeczypospolitej babskiej” , „ Lekarstwie na miłość” czy serialu „ Rodzina Leśniewskich”) po świetne kreacje teatralne i kabaretowe, m.in. w Kabareciku Olgi Lipińskiej).

Teatr zawsze był dla niej świątynią, estrada zaś gwarantowała bliski kontakt z publicznością i pieniądze, do filmu – jak sama mówi – miała „zezowate szczęście”. Autor książki, Grzegorz Ćwiertniewicz, przedstawia też mniej znaną twarz swojej bohaterki, utalentowanej plastycznie i literacko. Biografię dopełniają opinie filmoznawców i teatrologów oraz wspomnienia przyjaciół aktorki. Osobny rozdział poświęcono jej wieloletniej przyjaźni z Agnieszką Osiecką.

„Taka jestem i już!” to kolejny tom wspomnień Magdaleny Zawadzkiej. W wydanej wcześniej książce „Kij w mrowisko” aktorka skupiła się na okresie swojego dzieciństwa i młodości. Bestsellerowa pozycja „Gustaw i ja” – również dostępna w Księgarni GCF – była opowieścią o ponad 30 latach wspólnego życia, prywatnego i zawodowego, niezwykłej aktorskiej pary, Gustawa Holoubka i Magdaleny Zawadzkiej.

Tym razem Autorka opowiada o latach dojrzałych, w tym o traumatycznym czasie żałoby po śmierci męża oraz o świecie bez rodziców. Rozwija też wątek młodego pokolenia, pisząc o dorosłym już dziś synu, Janie Holoubku. W książce nie brakuje rodzinnych i towarzyskich anegdot. Osobne części stanowią „Podróże” i „Felietony”, pisane przez Magdalenę Zawadzką wiele lat. Całość opatrzona jest unikatowym materiałem zdjęciowym pochodzącym z prywatnego archiwum aktorki. 

Dwaj panowie „G”

„Gajos” to kolejna bogato ilustrowana monografia, pozwalająca prześledzić drogę artystyczną wybitnego aktora. Książka Grażynę Baniewicz jest opowieścią o Januszu Gajosie, którego od pięćdziesięciu lat wszyscy chcą oglądać, więc każdy chce z nim pracować. I podziwiać kolejne role na deskach teatrów, w kinie, telewizji i na estradach.

Janusz Gajos podczas jubileuszowego 40. Festiwalu Filmowego w Gdyni, we wrześniu 2015 roku, odebrał nagrodę dla najlepszego polskiego aktora 40-lecia, przyznaną przez widzów. Do tego tytułu nominowano go za role w filmach „Przesłuchanie” w reż. Ryszarda Bugajskiego i „Ucieczka z kina Wolność” w reż. Wojciecha Marczewskiego. Odbierając statuetkę „Diamentowych Lwów”, aktor powiedział: „Wszystkich państwa chcę zapewnić, że zawsze się starałem i będę się starał, żeby uprawiając ten zawód, być szczerym. Rozmawiam z państwem najszczerzej, jak można, tak żeby nie ranić waszych uczuć, być w zgodzie z waszym poczuciem smaku, z waszym poczuciem humoru.”

„Gołas” to rozmowa z Wiesławem Gołasem, którą przeprowadziła córka, Agnieszka Gołas. Ubarwiają ją wspomnienia przyjaciół Aktora, tworząc jedyny w swoim rodzaju portret „nieznanego znanego” Gołasa. Bohater tego zbiorowego portretu znany jest najlepiej z ekranu, m.in. jako Kapitan Sowa, Tomuś w „Czterech pancernych”, Oficer UB w „ Zezowatym szczęściu ”, Ogniomistrz Kaleń, Stefan Waldek w „Dzięciole”, baron Krzeszowski w „Lalce” ,kierowca w „Drodze”, Kazik Malinowski w „Brunecie wieczorową porą”.

Od zawsze kocha również teatr. „Musisz połknąć postać. Wtedy jesteś prawdziwy” – mówił Wiesław Gołas i zapadł w pamięć widzów jako Papkin w „Zemście”, Laertes w „Hamlecie”, Bullinger w „Szwejku”, Skierka w „Balladynie” czy… Hula-Babula w „Zaczarowanej królewnie”. Genialny w rolach kabaretowych – w legendarnym Koniu, znakomitym Dudku czy niezrównanym Kabarecie Starszych Panów. „W Polskę idziemy” i „Tupot białych mew” to wzorzec z Sevres wykonania „piosenek z tekstem”, natychmiast kojarzonych z Wiesławem Gołasem. Kto tak jak On zaśpiewałby „Piekielnego twista”?

Ikony i symbole

„Brigitte Bardot to ja!”, książka Marie-Dominique Lelièvre, to fantastyczna opowieść o jednej z najpiękniejszych kobiet świata – postaci, której wizerunek kreuje popkulturę od sześćdziesięciu lat. Brigitte Bardot, francuska modelka, piosenkarka i aktorka filmowa, symbol seksu w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, o której Charles de Gaulle mówił, że była „francuskim artykułem eksportowym równie ważnym, jak samochody Renault”. To jej twarz posłużyła jako wzorzec dla podobizn Marianny, emblematu Republiki Francuskiej. To ona wyznaczała trendy w modzie i stylu bycia.

Uznawana za prekursorkę wyzwolenia seksualnego, jako jedna z pierwszych odważyła się założyć bikini i kąpać toples na plażach Saint-Tropez, spopularyzowała dekolt typu „odkryta szyja oraz oba ramiona” i stała się bohaterką dzieł Andy’ego Warhola. Podbiła świat naturalnością, której tak jak nagości brakowało w kinie lat pięćdziesiątych. Tę lukę idealnie wypełniło ciało B.B., także poza ekranem. Uwiodła i rozebrała najpierw Francję, a potem cały świat. Kolekcjonerka kochanków. Zła matka. Dziś obrońca i najlepszy przyjaciel zwierząt.

„Greta Garbo moja miłość”, książka Ellen Mattson, czyli portret tej, o której mówiono „boska Greta”. Nazywano ją także „zimnym płomieniem Szwecji” oraz „kobietą sfinksem”. Powtarzano, że jej twarz ma tak regularne rysy, że nawet artysta nie stworzyłby równie idealnej rzeźby oraz że nikt nie ma podobnie długich rzęs.

Lata trzydzieste ubiegłego wieku. Greta Garbo wraca ze Szwecji do Hollywood. Niebawem mają się rozpocząć prace nad królową Krystyną, rolą uznawaną później za jej najwybitniejsze osiągnięcie. Na statku poznaje Vendelę Berg, którą wycofana i chorobliwie wstydliwa gwiazda zatrudnia jako swoją sekretarkę. Vendela chroni Gretę przed ciekawskimi reporterami, pomaga jej wynajmować domy, podpisywać kolejne kontrakty i inwestować pieniądze. Mieszkają, pracują i podróżują razem, razem rozmawiają o scenariuszach planowanych filmów. Razem stykają się z hollywoodzką socjetą tamtych lat.

Opisując Gretę Garbo widzianą oczami Vendeli, Ellen Mattson stworzyła sugestywny i porywający portret podwójny dwóch młodych kobiet. Bliżej Garbo, ikony kina, nie był nikt inny. Książka skupiona jest na kilku latach z lat trzydziestych, okresie największych sukcesów Grety Garbo. Ale ona, podobnie jak królowa Krystyna, okazała się więźniem własnej sławy. Marzyła o prywatności i chwili wytchnienia.

„Grace księżna Monako”, książka Jeffreya Robinsona, jest jedyną autoryzowaną przez Rodzinę Książęcą biografią Grace. Nie plotki, lecz wspomnienia najbliższych i rzetelne źródła stanowią siłę tej opowieści o Grace, księżnej Monako, która stała się legendą. „Po drugiej stronie oceanu show-biznesowy magazyn „Variety” donosił o ślubie nagłówkiem: „Śluby – Grace Kelly i książę Rainier III. Panna młoda jest gwiazdą filmową, pan młody niezwiązany z branżą” (fragment książki). To byłaby tylko bajka, gdyby nie zdarzyła się naprawdę. Ona – piękna aktorka odnosząca sukcesy u samego Hitchcocka. On – najbardziej pożądany kawaler świata, książę Monako.

Poznali się na zaaranżowanym spotkaniu i… na pozór nic się nie stało. Połączyły ich wysyłane w tajemnicy listy i powoli budzące się uczucie. A potem „żyli długo i szczęśliwie”, tworząc naprawdę dobrą, kochającą się rodzinę. Aż do tragicznej śmierci Grace. Czy piękna i szlachetna w roli księżnej Monako Grace tęskniła za swą dawną pracą i nowymi rolami? Czy pragnęła wrócić do życia gwiazdy filmowej? Jak dawała sobie radę ze wścibskimi paparazzi i bezwzględnymi tabloidami? Jak odnalazła się w świecie wielkich interesów i polityki męża?

Pierwsza filmowa księgarnia w Trójmieście

W ofercie Księgarni Gdyńskiego Centrum Filmowego obok biografii gwiazd filmu i sceny są też kolekcjonerskie wydawnictwa albumowe, prezentujące dzieła mistrzów fotografii, takich jak Helmut Newton, Steve Schapiro czy Martin Schoeller. Obok nich wydawnictwa prezentujące kino wybranych twórców czy nurtów filmowych. Ponadto również poradniki specjalistyczne na temat sztuki reżyserii, montażu, fotografii i dziedzin pokrewnych.

Księgarnia GCF współpracuje z kilkunastoma wydawnictwami specjalizującymi się w tematyce związanej ze sztuką filmową, a także instytucjami, m.in. z Narodowym Centrum Kultury oraz Muzeum Kinematografii w Łodzi, które wydało obszerną monografię pt. „Filmy Romana Polańskiego w światowym plakacie filmowym”, również dostępną w Gdyni.

Na miejscu dostępny jest również szeroki wybór multimediów, w tym kolekcja najważniejszych filmów w historii polskiego kina, poddanych rekonstrukcji cyfrowej, a także audiobooki prezentujące literaturę w mistrzowskich interpretacjach polskich gwiazd sceny i ekranu. Księgarnia/Galeria GCF mieści się na parterze Gdyńskiego Centrum Filmowego. Jest czynna od wtorku do soboty w godzinach 11.00 – 19.00.

Źródła: Wydawnictwo Marginesy