Oparta na autentycznych wydarzeniach ostatnich lat życia Nikifora (1895–1968), malarza zaliczanego do piątki najwybitniejszych prymitywistów świata. Nikifor, właściwie Epifaniusz Drowniak, przez większość życia był pogardzany, nierozumiany i wyśmiewany. W Krynicy uchodził za pomylonego, budził strach albo śmiech. W 1960 roku jego losy krzyżują się z Marianem Włosińskim, młodym artystą. Włosiński początkowo chce pozbyć się natręta, lecz gdy go lepiej poznaje, odkrywa tkwiący w nim geniusz. Porzuca własne malarskie ambicje, a sensem jego życia staje się opieka nad Nikiforem.
Opieka nad chorym na gruźlicę, bełkoczącym i irytującym, a jednoczenie genialnym prymitywistą, jest dla Mariana Włosińskiego rodzajem życiowego zobowiązania, poświęcenia dla sztuki, z którego wywiązuje się kosztem własnej pracy i rodziny. Malarskie zdjęcia Krzysztofa Ptaka. Krystyna Feldman, mistrzyni epizodów w głównej roli życia. Film ma status jednego z najbardziej niezwykłych i najliczniej nagradzanych polskich filmów, budzący zachwyt publiczności na całym świecie.
Wybrane nagrody
FPFF Gdynia 2004: nagroda za główną rolę kobiecą dla Krystyny Feldman; nagroda za kostiumy dla Doroty Roqueplo; nagroda za montaż dla Krzysztofa Szpetmańskiego
Orzeł 2005: nagroda w kategorii najlepsze zdjęcia za rok 2004 dla Krzysztofa Ptaka; nagroda w kategorii najlepsza scenografia za rok 2004 dla Magdaleny Dipont; nagroda w kategorii najlepszy dźwięk za rok 2004 dla Nikodema Wołk-Łaniewskiego; nagroda w kategorii najlepszy montaż za rok 2004 dla Krzysztofa Szpetmańskiego; nagroda w kategorii najlepsza główna rola kobieca za rok 2004 dla Krystyny Feldman
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” Września 2005: Jańcio Wodnik za najlepszą rolę kobiecą dla Krystyny Feldman; Jańcio Wodnik za zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka
Złota Kaczka 2005 dla najlepszej aktorki za rok 2004 dla Krystyny Feldman
MFF Karlovy Vary 2005: Nagroda Główna „Kryształowy Globus”; nagroda „Kryształowy Glob” za reżyserię dla Krzysztofa Krauzego; nagroda dla najlepszej aktorki dla Krystyny Feldman; Wyróżnienie Specjalne „Don Kichot”, nagroda FICC
MFF Stożary Kijów 2005: Grand Prix dla Krystyny Feldman
Panorama of European Cinema Film Festival Ateny 2005: nagroda FIPRESCI
MFF Chicago 2005: Grand Prix „Złoty Hugo”; „Srebrny Hugo” dla najlepszego aktora dla Romana Gancarczyka