Otwierająca film sekwencja prezentuje oboje bohaterów, zapowiadając dramat, jaki będzie się między nimi rozgrywał: rozdziela ich szyba, różni wiek i status społeczny, pozostaje im tylko patrzenie i bycie oglądanym. W precyzyjnej strukturze szóstego filmu „Dekalogu” dają się zauważyć trzy, niemal równe co do długości, części: w pierwszej kobieta widziana jest z perspektywy Tomka, oddzielona szybami, oknami, szkłem lunety, przybliżającej ją tylko pozornie. Środkowa część to spotkania, do których dochodzi: zakochany chłopak przyznaje się do podglądania, wyznaje miłość, która jednak niczego nie oczekuje. Część trzecia opowiedziana jest z punktu widzenia kobiety: teraz to ona zaczyna poczukiwać chłopca, odkrywa że istnieje miłość, która nie sprowadza się do fizjologicznego zaspokojenia.
Nieuważnie obejrzany film może wydać się opowieścią o podglądaczu: warto jednak dostrzec, w jaki sposób Tomek nie patrzy na atrakcyjną sąsiadkę. Dopiero kilka minut przed końcem poznajemy jej imię – Magda, odwołujące do utrwalonego w kulturze stereotypu kobiety grzesznej. W Ewangelii staje się ona kobietą nawróconą, przemienioną przez spotkanie z Jezusem: u Kieślowskiego przemiana Magdy następuje za sprawą Tomka i jego bezinteresownej miłości. Film podkreśla ją przez symbolikę, zaczerpniętą z Ewangelii: ceną, jaką płaci Tomek za wyzwolenie Magdy, jest wejście na Golgotę, któremu towarzyszy milczący mężczyzna w białym płaszczu (Artur Barciś). „Krótki film o miłości”, pełnometrażowa wersja „Dekalogu, sześć”, jest jeszcze czytelniejsza i bardziej optymistyczna w swoim zakończeniu.
ks. Marek Lis
Uniwersytet Opolski
Nagrody
- MFF Wenecja 1989: nagroda Young Cinema, nagroda FIPRESCI
- Międzynarodowe Spotkania Filmowe, Dunkierka 1989: Nagroda Krytyki
- World Film Festival, Montreal 1989: Nagroda Krytyki
- MFF San Sebastian, 1989: nagroda OCIC
- MFF Sao Paulo, 1989: nagroda krytyki filmowej
- Nagroda za reżyserię (przyznawana przez pismo „Ekran”) za rok 1989: Złoty Ekran
- Srebrna Taśma 1990 – nagroda Stowarzyszenia Włoskiej Krytyki Filmowej
- Nagroda Specjalna Amerykańskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych NSFC 2000